LEKCJA 8Fotografowanie mikroświata

Ogólna zasada brzmi: fotografuj z małej odległości i nastaw dużą ogniskową

Do zdjęć w powiększeniu można używać nawet obiektywu zmiennoogniskowego, daleko mu jednak będzie do makroobiektywu.
Kiedy chcesz pokazać powiększenie obiektu i rozmyć inne elementy, przestrzegaj dwóch zasad: „maksymalnie zbliż się do obiektu” i, jeśli używasz obiektywu zmiennoogniskowego, „fotografuj w zbliżeniu (przy większych ogniskowych)”. Zasady te stosowaliśmy już w rozdziałach „1. Imponujące portrety”, „2. Subtelne zdjęcia kwiatów” itd. Każdy obiektyw charakteryzuje się jednak minimalną odległością od obiektu, po której przekroczeniu nie jest możliwe nastawienie ostrości. Obiektywy cechujące się bardzo małą minimalną odległością od obiektu nazywamy makroobiektywami. Technikom fotografowania z użyciem makroobiektywu poświęcona jest druga część tego rozdziału.

Obiektyw: SEL1855 / Ogniskowa: 55 mm / Wartość F: 5.6 / Czas otwarcia migawki: 1/100 s

To zdjęcie zostało zrobione obiektywem zmiennoogniskowym SEL1855, dostarczanym w zestawie z korpusem NEX-F3, przy ogniskowej 55 mm. Było to maksymalne powiększenie możliwe do uzyskania przy użyciu zwykłego obiektywu zmiennoogniskowego.
Obiektyw do makrofotografii pozwala natomiast powiększyć fragment głównego motywu, jak na zdjęciu pod spodem.

Obiektyw: SEL30M35 / Ogniskowa: 30 mm / Wartość F: 3.5 / Czas otwarcia migawki: 1/160 s

To zdjęcie słupka i pręcików kwiatu zostało wykonane makroobiektywem SEL30M35 z mocowaniem typu E. Podstawową cechą makroobiektywów jest zdolność do wykonywania takich fotografii.

Zdjęcie powiększonego fragmentu obiektu można zrobić nawet obiektywem o dużej krotności zoomu, będzie on jednak nieporównywalny z makroobiektywem. Poniższe zdjęcie wykonano obiektywem SEL18200 z mocowaniem typu E z minimalnej możliwej odległości od obiektu, przy nastawionej maksymalnej ogniskowej 200 mm. Obiektyw zmiennoogniskowy o dużej krotności zoomu pozwala posługiwać się różnymi środkami wyrazu. Jego zastosowania nie ograniczają się do zdjęć oddalonych obiektów: może również służyć do fotografowania powiększeń obiektów z małej odległości, tak jak makroobiektywy. Widać to na poniższym zdjęciu. Ten rodzaj obiektywu polecany jest użytkownikom, którzy chcieliby spróbować robić zdjęcia makro, ale nie są zdecydowani na zakup dedykowanego obiektywu.

Obiektyw: SEL18200 / Ogniskowa: 200 mm / Wartość F: 6.3 / Czas otwarcia migawki: 1/640 s

Fotografowanie z użyciem makroobiektywu

W tej części pokażemy techniki dla użytkowników makroobiektywu.
Najlepszym narzędziem do makrofotografii, czyli fotografowania powiększeń małych obiektów, jest dedykowany makroobiektyw. Obiektywy tego typu wyróżniają się bardzo małą minimalną odległością od obiektu i pozwalają robić zdjęcia z bardzo bliska. Dla osób, które nie używały wcześniej makroobiektywów, najlepszy będzie model SEL30M35, przeznaczony do aparatów z mocowaniem typu E, lub SAL30M28 z mocowaniem typu A.

Zdjęcie wykonane makroobiektywem SAL30M28. Ogniskowa: 30 mm / Wartość F: 2.8 Zdjęcie wykonane makroobiektywem SAL50M28. Ogniskowa: 50 mm / Wartość F: 4,0

Makroobiektyw pozwala wypełnić głównym motywem cały kadr, a uzyskanych za jego pomocą zdjęć nie da się zrobić innymi obiektywami.
Wartości F makroobiektywów są większe niż w innych obiektywach stałoogniskowych. Po maksymalnym przybliżeniu się do obiektu powstaje jednak wspaniałe rozmycie nieostrych fragmentów, podobne jak w obiektywach stałoogniskowych o małej wartości F. Szczegółowe informacje na ten temat zawiera rozdział Czynniki rozmycia tła. Im mniejsza odległość od obiektu, tym mocniejszy efekt rozmycia. Oznacza to możliwość wykonania zdjęć, na których rozmyty będzie zarówno pierwszy plan, jak i tło.

Oto zdjęcie zbliżeniowe małego przedmiotu jubilerskiego, wyeksponowanego dzięki miękko rozmytemu tłu. Makroobiektywy dają wyjątkową swobodę wyboru kompozycji i perspektywy, dlatego znakomicie nadają się do fotografowania małych przedmiotów.

Jeśli użyjemy makroobiektywu do wypełnienia głównym motywem całego kadru, możemy mieć kłopot z nastawieniem ostrości na wybrany punkt. W takim przypadku należy użyć trybu ręcznej regulacji ostrości (MF) i ręcznie ustawić ostrość na żądane miejsce. Sposób włączania trybu MF zależy do modelu aparatu. Szczegółowych informacji należy szukać w instrukcji obsługi lub przewodniku pomocniczym. Kiedy ostrość jest już nastawiona, trzeba zachować dużą ostrożność: ze względu na duże powiększenie i mocne rozmycie nawet niewielkie przemieszczenie aparatu spowoduje znaczne przesunięcie punktu ostrości. Aby ostrość pozostała ustawiona na wybrane miejsce, zaleca się umieszczenie aparatu na statywie.

Obiektyw: SEL30M35 / Ogniskowa: 30 mm / Wartość F: 3.5 / Czas otwarcia migawki: 1/100 s

Makroobiektywy dla początkujących

Osobom, które nie używały wcześniej makroobiektywów, można polecić model SEL30M35 do aparatów z mocowaniem typu E. Cechują się one dogodnym kątem widzenia i znakomitym stosunkiem parametrów do ceny.

Ogniskowa: 90 mm / Wartość F: 13 / Czas otwarcia migawki: 1/125 s

SEL90M28G

Najważniejsze cechy produktu

Pierwszy średni teleobiektyw makro z mocowaniem typu E i stabilizatorem obrazu gwarantuje jakość godną serii G. Maksymalne powiększenie wynosi 1:1. Doskonałą ostrość uzyskuje się nawet przy zdjęciach z ręki; w razie potrzeby można też miękko rozmyć tło. Znakomite właściwości optyczne niezależnie od odległości od obiektu to zasługa mechanizmu nastawiania ostrości z „szybującymi” soczewkami.

Wartość F: 4 / Czas otwarcia migawki: 1/100 s

SEL50M28

Najważniejsze cechy produktu

Ten uniwersalny „standardowy” obiektyw stałoogniskowy do makrofotografii ma ogniskową 50 mm i jest przeznaczony do pełnoklatkowych przetworników obrazu. Znakomicie sprawdza się na co dzień i przy wykonywaniu imponujących makrofotografii 1:1. Minimalna odległość od obiektu wynosi 0,16 m. Dodatkową twórczą swobodę zapewnia normalny kąt widzenia, pozwalający objąć w kadrze elementy tła. Elementy sterujące i obsługę zoptymalizowano do szybkiego wykonywania zbliżeń.

Ogniskowa: 30 mm / Wartość F: 4.0 / Czas otwarcia migawki: 1/500 s

SEL30M35

Najważniejsze cechy produktu

Ten zaawansowany obiektyw do makrofotografii jest nieduży, lekki i uniwersalny. Wynosząca 2,4 cm minimalna odległość robocza oznacza, że nawet najdrobniejsze szczegóły na zdjęciach w skali 1:1 mają wysoką rozdzielczość i duży kontrast.