OBIEKTYWY — PODSTAWY
Makrofotografia
Maksymalne powiększenie
O powiększeniu obiektywu decyduje jego ogniskowa. W przypadku makrofotografii istotne jest także to, jak blisko obiektu można się znaleźć. Te dwa czynniki, czyli ogniskowa i minimalna odległość od obiektu, decydują o maksymalnym współczynniku powiększenia obiektywu, które czasami jest określane „współczynnikiem reprodukcji”. Im bliżej obiektu można się znaleźć z obiektywem o danej ogniskowej, tym wyższy będzie uzyskany współczynnik powiększenia.
Klasyczna definicja makroobiektywu to obiektyw, w którego danych technicznych podano maksymalny współczynnik powiększenia co najmniej 1:1 lub „1x”. Oznacza to możliwość reprodukcji obiektu w pełnych rozmiarach przez przetwornik obrazu aparatu: obiekt o wielkości 10 mm może zostać utrwalony przez przetwornik obrazu jako obraz o wielkości 10 mm, gdy obiektyw będzie wystarczająco blisko. Maksymalny współczynnik powiększenia 1:2 lub „0,5x” oznaczałby, że maksymalny rozmiar obrazu tego samego obiektu o wielkości 10 mm utrwalonego przez przetwornik obrazu wyniósłby 5 mm lub połowę rzeczywistego rozmiaru.
0,35 x
1,0 x
Inne cechy makroobiektywów, o których należy wiedzieć
Makroobiektywy są zaprojektowane w taki sposób, aby zapewnić optymalne parametry optyczne przy bardzo małej odległości od obiektu, a ich ostrość jest zwykle najwyższa przy krótkich odległościach. Nie oznacza to jednak, że można ich używać wyłącznie do makrofotografii. Wiele makroobiektywów wykazuje doskonałe właściwości także podczas fotografowania typowych obiektów ze standardowych odległości.
Kolejną ważną cechą makroobiektywów używanych przy krótkim zakresie jest bardzo wąska głębia ostrości. Oznacza to, że ostrość musi być dobrze wyregulowana, aby można było uchwycić żądane detale. W niektórych sytuacjach statyw może ułatwić ustawienie ostrości. W przypadku niektórych obiektów, aby uzyskać odpowiednią głębię ostrości, trzeba zmniejszyć przysłonę o kilka poziomów. Jednakże płytka głębia ostrości może być również zaletą, podkreślającą ostrość szczegółów, rozmywając i tłumiąc rozpraszające tło.
[1] Minimalna odległość od obiektu (ok. 13 cm / 5,1 cala przy powiększeniu 1x) [2] Odległość robocza (ok. 2 cm / 0,8 cala przy powiększeniu 1x) [3] Minimalna odległość od obiektu (ok. 35 cm / 13,8 cala przy powiększeniu 1x) [4] Odległość robocza (ok. 16 cm / 6,3 cala przy powiększeniu 1x) [5] Płaszczyzna przetwornika obrazu
Minimalna odległość od obiektu a odległość robocza
„Minimalna odległość od obiektu” w danych technicznych obiektywu może być myląca. Jest ona mierzona od obiektu do tylnego punktu ogniskowania obiektywu, który znajduje się na tej samej płaszczyźnie przetwornika obrazu w korpusie aparatu. Pojęcie „odległość robocza” służy do opisywania odległości pomiędzy obiektem a przednim elementem obiektywu.
Przykładowo, jeśli dla obiektywu wskazano minimalną odległość ogniskowania 0,2 m (20 cm), w zależności od grubości korpusu aparatu i długości obiektywu, może on zapewniać zaledwie kilka centymetrów odległości roboczej do wykonania zdjęcia makro 1:1 po ustawieniu ostrości przy minimalnej odległości od obiektu. Bycie tak blisko obiektu może zakłócać oświetlenie (dostępne są specjalne lampy błyskowe makro i lampy pierścieniowe, które pozwalają pokonać tego typu problem z oświetleniem), wystarczy lekkie poruszenie obiektu lub aparatu, aby stracić ostrość, a przy tak krótkiej odległości żywe obiekty mogą się wystraszyć. Jeśli występują takie problemy, należy wybrać makroobiektyw o dłuższej ogniskowej, który zapewni większą odległość roboczą.