H-II Transfer Vehicle KOUNOTORI – japoński transportowy statek kosmiczny obsługujący Międzynarodową Stację Kosmiczną wystartował 9 grudnia 2016 r. z największego w Japonii kompleksu do wystrzeliwania rakiet w przestrzeń kosmiczną – Centrum Kosmicznego Tanegashima – z jednym z rewolucyjnych aparatów α7S II firmy Sony na pokładzie. Dzięki temu mamy możliwość oglądania filmów z kosmosu w jakości 4K lub Full HD, a także 12-megapikselowych zdjęć.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna porusza się po orbicie znajdującej się ok. 400 km nad Ziemią z prędkością ok. 8 km/sek. Jedno okrążenie Ziemi trwa mniej więcej 90 minut (16 okrążeń na dzień), co oznacza, że stacja porusza się szybciej niż pocisk.
Dlaczego właśnie α7S II został wybrany jako aparat fotograficzny, który ma robić zdjęcia w tym niewiarygodnym otoczeniu? I co ma zostać przez niego uwiecznione? Rozmawialiśmy z Toshitami Ikedą, starszym inżynierem JAXA, odpowiedzialnym za zewnętrzny system fotograficzny.

(Wywiad z 13 grudnia 2016 r.)

Nietypowe zjawiska naturalne i zmieniający się wygląd Ziemi.

- Czy mógłbyś na początek powiedzieć nam kilka słów o zadaniach i roli aparatu zewnętrznego w przestrzeni kosmicznej?

Zadaniem aparatu zewnętrznego jest fotografowanie Ziemi z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Dzięki uzyskaniu wyjątkowych zdjęć o dużej głębi, przedstawiających zjawiska takie jak obejmująca duże obszary katastrofa, można poznać aspekty sytuacji, które są niewidoczne w miejscu zdarzenia, na przykład zasięg zjawiska i zniszczeń. Możemy również badać zmiany związane ze środowiskiem naturalnym poprzez ciągłe robienie zdjęć konkretnego miejsca – prowadzić obserwację stałego punktu. W ten sposób moglibyśmy zaobserwować na przykład zmianę koloru morza dzięki fotografowaniu podwodnego wulkanu lub zauważyć ruchy dryfującego lodu. Rozpoznając takie zmiany na Ziemi, możemy przyczynić się do głębszego zrozumienia globalnych kwestii związanych ze środowiskiem naturalnym i wierzymy również, że przekazywanie obrazów niewidocznych z Ziemi zwiększy zainteresowanie rozwojem badań przestrzeni kosmicznej.  

- Wyjaśnij, dlaczego wybrano α7S II jako aparat zewnętrzny.

System fotograficzny umieszczony poza stacją jest zdalnie sterowany z Ziemi i przekazuje na Ziemię obraz z aparatu. To sprawiło, że α7S II, który posiada już wbudowany interfejs USB i może obsługiwać komendy, był doskonałym kandydatem do roli zewnętrznego aparatu. Na jego korzyść przemawiała również łatwość obsługi technicznej. Ponadto zjawiska, takie jak zorza polarna czy meteory, a nawet Ziemia widziana nocą z kosmosu wyglądają nieco inaczej niż wtedy, gdy są obserwowane na Ziemi, a duża czułość oferowana przez aparat α7S II doskonale sprawdza się w takich sytuacjach. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna okrąża Ziemię w ciągu 90 minut – korzystając z naszego poprzedniego systemu, nie mogliśmy nawet myśleć o fotografowaniu w nocy – traciliśmy więc każde 45 minut z danego okrążenia. Bardzo cieszy mnie sposób działania tego aparatu i możliwość fotografowania nawet przy bardzo słabym świetle, w nocy.

- W jaki sposób aparat α7S II dostał się na Międzynarodową Stację Kosmiczną?

Ponieważ przestrzeń kosmiczna jest próżnią, ciepło nie jest rozpraszane przez konwekcję powietrza. Aby temu zaradzić, aparat z obiektywem jest umieszczony w aluminiowej obudowie, w jednostce aparatu, a maksymalizacja kontaktu z tą aluminiową obudową pomaga ciepłu wydostawać się na zewnątrz. Jednostka aparatu została zabezpieczona materiałami amortyzującymi i przetransportowana przez japoński statek KOUNOTORI w hermetycznie zamkniętym module jako część ładunku.